Mavi ışık nedir?
Beyaz ışığı oluşturan kırmızıdan mora kadar görünür ışık tayfının içerisinde en düşük dalga boyuna sahip olan ve dolayısıyla en yüksek enerjili ışık alanına mavi ışık deniyor. Aşağıda görselden de görebileceğiniz gibi 380 ile 500 nm arasındaki bu mavi bileşenli ışık, yüksek enerjili görünür (YEG) ışık olarak da bilinir.
Mavi Işık Kaynakları
Doğal beyaz ışığın içinde mavi ışık zaten mevcuttur. Bunun yanında günümüz teknolojisinde akıllı cihazların ekranlarından yayılan ışığın içindeki mavi ışık bu ışığın zararları konusunda tartışmaları başlatan konu olmuştur. Özellikle led aydınlatmalı ürünlerde; bilgisayar, tablet, telefon televizyon gibi cihazların yaydığı ışığın içinde de bolca mavi ışık bulunmaktadır.
Mavi ışık zararlı mı?
Asıl sorulması gereken soru bu ışığın ne kadarı zararlı? Bilim insanları yaptıkları araştırmalarda bu ışığın yararlı olduğunu da söylüyorlar. İşin tehlike olarak adlandırılan boyutu doğal yaşamdan uzaklaşıp yapay ışık kaynaklarıyla çok sık etkileşimde olduğumuz günümüzde maruz kaldığımız ışık miktarı.
Yapılan araştırmalar ortaya koyuyor ki özellikle bilgisayar başında uzun süre geçiren kişiler için önemli bir tehdit oluşturduğu yönünde. Fakat durumun daha da tehlikeli olabildiği bir durum söz konusu gibi gözüküyor. Tüm ortam ışıkları kapalıyken kullanılan tablet ya da cep telefonları mavi ışığın göze zararlarını arttırıyor olabilir. En çok şikayet; göz yorgunluğu, göz ağrıları, uyku bozuklukları ve uyuyamama, sık baş ağrıları olarak geliyor olsa da uzmanlar mavi ışığın melatonin hormonu salgılanmasını engellediği için dolaylı olarak kalp hastalıkları, kanser ve diyabet ile de ilişkilendiriyorlarmış. Son zamanda yapılan araştırmalara göre de mavi ışığın retina üzerindeki moleküller tarafından emilerek zehirli bir kimyasal haline gelmesine neden olabildiği belirtiliyor. Etkisi özellikle karanlık ortamlarda artan mavi ışık zaman içinde retina üzerindeki görme yetisi zayıflayan bölgelerin genişlemesine ve göz içine daha fazla nüfuz etmesine neden oluyor.
Korunma Yöntemleri
Uyumadan en az 1 saat önce akıllı cihazlarla etkileşimin kesilmesi gerektiği bildiriliyor. Bugün birçok akıllı cihazda mavi ışığı kesen koruma yöntemi oluşturulmuş durumda. Ekran parlaklıklarının ortam ışığına göre ayarlanması da zararlı etkilerin azaltılması için uygun bir yöntem olarak kullanılabilir. Özellikle çok sık bilgisayar veya akıllı cihazlara bakmak zorunda olan kişilerin belli aralıklarla uzak noktalara gözlerini kaçırarak hem odaksal problemleri uzaklaştırmak hem de mavi ışığın zararlarını azaltabileceği belirtiliyor. Bulinki takip ederek windows 10 kullananlar için mavi ışığın zararlı etkilerini engelleyen moda nasıl geçileceğini okuyabilir, Samsung Galaxy kullanıcısıysanız bu link ile telefonunuzda mavi ışık filtresini nasıl açacağınızı bulabilirsiniz.